Mevlânâ'nın Mesnevî'sinde nesne dünyası

Abstract

Mevlânã Celâlettin Rûmî'nin, şiiri ve şairlik yönü edebiyat açısından incelendiğinde onun söze ve sözcüklere kazandırdığı katkı büyüktür. Sözcüklerin yeni anlamlar kazanması, anlatımın somuttan soyuta doğru taşınması Mealânâ'nın şiir geleneğinin bir sonucudur. Mevlânâ dönemin şiir geleneğinden ciddi bir şekilde yararlanmıştır. Mevlânâ eserlerinde; halk tabirlerine, Türk geleneklerine, örflerine, inançlarına ve daha pek çok konulara yer vermiştir. Bu, Mesnevî adlı eserinde de görülmektedir. Nitekim Mevlânâ'nın Mesnevî'sine başta Türkçe ve Farsça olmak üzere pek çok şerh yapılmıştır. Bu çalışmada Ahmet Avni Konuk'un on üç cilt olarak hazırladığı Mesnevî-i Şerif Şerhi incelenerek nesneler tespit edilmiştir. Nesnelerin, bilinen ve görünen şekillerinin arka planında aslında bir içyüzü bulunmaktadır. Bu nesnelerin aslını veya içyüzünü sadece nesnenin "kendisi" itibariyle anlayamayız. Bu bakımdan bir nesnenin mahiyetinin ne olduğu sorusu bu nesnenin bulunduğu bağlamın mahiyetinin ne olduğu sorusuyla iç içedir. Bu çalışmada nesneler; metafor, metonimi, sembol ve yapısalcılık bağlamında incelenerek nesnelerin işlevselliklerinin ne olduğu sorusuna cevaplar aranacaktır. Böylece Mevlânâ'nın Mesnevî'sine farklı açıdan bakılacaktır.

When Mawlana Jalal al-Din al-Rûmî's poetry and side of being a poet is reviewed in terms of literature, it could be seen that the contribution that he made to expressions and words is great. Words' gaining new meanings, expression's removal from concrete to abstract is a result of Mawlana's poetry tradition. Mawlana seriously made a good use of poetry tradition of the age. In this works, Mawlana has mentioned numerous variety of topics such as daily use of language, Turkish traditions, customs and believes. This is also true for his masterpiece Masnawi. Indeed, a good many of paraphrases both in Turkish and Persian are seen in his masterpieces. In this work, Ahmet Avni Konuk's Paraphrase of Masnawi which is prepared as 13 volumes is rewiewed and objects are determined. Objects, in fact have a hidden side in the background of their known and visible shapes. We can not perceive the essence or the inner side of these objects not only in consideration of the object "itself". From that point of view, the question of what an object is comprised of is interrelated with the question of what its context is. In this study, it is aimed to disuss the effectiveness of objects in terms of their relevance to the topic metaphor, metonymy, as a symbol and a structuralism. In this way Mawlana's Masnawi is going to be looked through from a different view point.