Yoncalı Formasyonu'nun (orta eosen) kırıntılı çökellerindeki iz fosiller, Derbent-Kırım Köyü arası, Yozgat Türkiye

Abstract

Yozgat çevresinde geniş yüzeylemelere sahip olan Yoncalı Formasyonu (Orta Eosen), ilin kuzey kesiminde İzmir-Ankara-Erzincan zonunun kuzeyden güneye doğru olan bindirmesinin altında yaklaşık D−B doğrultusunda uzanan bir hat şeklinde gözlenir. Bu çalışmada, Yoncalı Formasyonu’nun çalışma alanındaki yüzeylemelerine ait kırıntılı çökeller içerisindeki iz fosiller araştırılmıştır. İz fosil gruplarından genellikle basit ve dallanmış yapılar, sığ su iz fosillerini temsil ederken; menderesli, bal peteği ve karışık yapılar derin deniz iz fosillerini işaret eder. Birim içerisinde; basit ve dallanmış yapılar, gevşek sarılımlı menderesli yapılar ile bal peteği yapılar olmak üzere 3 grup; Paleodiction strozzii, Thalassinoides isp., Cruziana isp., Ophiomorpha annulata, Bergaueria isp., Helminthopsis isp., Scolicia vertebralis, Scolicia prisca., Planolites isp. ve Ophiomorpha isp. olmak üzere 10 iz tanımlanmıştır. Bu tanımlamalara dayanılarak basit ve dallanmış yapıların gözlendiği kısımların birimin şelf ortamını, gevşek sarılımlı ve menderesli yapılar ile bal peteği yapıların gözlendiği kısımların ise birimin derin ortamını (yamaç) temsil ettiği ortaya çıkmıştır. Bu bulgulara göre birime ait inceleme alanındaki yüzeylemede kuzey kısımların sığ ortamı, güney kesimlerin ise derin ortamı yansıttığı ortaya çıkmıştır. İnceleme alanındaki kalın şeyl istiflerini kesen konglomera-kumtaşı dolgulu yamaç kanal çökelleri de yamaç ortamını desteklemektedir.

The Yoncalı Formation (Middle Eocene) has widespread outcrops around Yozgat, situates to the north of the city as a belt about in the East−West direction beneath the İzmir-AnkaraErzincan thrust coming from North toward South. In this study, trace fossils in the silisiclastics of this unit were investigated to obtain the paleoenvironment of the unit. Generally basic and branched structures represent shallow water trace fossils, loosely clasped meandering structures and honeycomb structures represent deep water trace fossils. In the study area three groups; basic and branched structures, loosely clasped meandering structures and honeycomb structures, and ten traces; Paleodiction strozzii, Thalassinoides isp., Cruziana isp., Ophiomorpha annulata, Bergaueria isp., Helminthopsis isp., Scolicia vertebralis, Scolicia prisca, Planolites isp. and Ophiomorpha isp. were identified. According to these identifications basic and branched structures represent shallow water of the Yoncalı Formation, northern outcrops in the map; loosely clasped meandering structures and honeycomb structures represent deep water (slope) of the unit, southern outcrops in the map. Also the coarse graind filled slope channels cutting the thick shale stacks in the study area support the slope environments here.